Një dokument i rrallë dhe me vlerë të jashtëzakonshme historike është bërë publik së fundmi nga Arkivi Qendror i Shtetit: bëhet fjalë për një letër të shkruar me dorën e saj nga vetë Nënë Tereza, laureate e Çmimit Nobel për Paqe dhe një nga figurat më të ndritura të humanizmit global.
Letra mban datën 29 tetor 1989 dhe i drejtohet zyrtarisht regjimit komunist të asaj kohe, si pjesë e një përpjekjeje diplomatike personale të Nënë Terezës për të vizituar Shqipërinë, vendin e saj të lindjes, të cilin nuk e kishte shkelur asnjëherë pas vendosjes së regjimit totalitar.
Ajo që e bën këtë letër jashtëzakonisht të veçantë është fakti se përmban disa fraza në gjuhën shqipe – një përdorim tejet i rrallë nga Nënë Tereza, e cila përgjithësisht komunikonte në anglisht ose italisht, si gjuhët me të cilat ishte më familjare për shkak të aktivitetit të saj ndërkombëtar.
Letra ndodhet sot në fondin dokumentar të Arkivit Qendror të Shtetit dhe u prezantua për herë të parë publikisht nga drejtori i Arkivit, Ardit Bido, gjatë një interviste në emisionin “Opinion” në Tv Klan. Gjatë prezantimit, Bido theksoi vlerën e jashtëzakonshme shpirtërore dhe simbolike të kësaj letre për kombin shqiptar.
Në njërën prej frazave më të fuqishme dhe më domethënëse të shkruara në shqip, Nënë Tereza shkruan:
“Unë ja kam dhënë besën e shqiptarit Zotit me prue dashni dhe paq në gjithë botën. Zemra jonë ka një dashuri të madhe me ardh në atdhe.”
Për drejtorin e Arkivit, kjo fjali përbën një emblemë të lidhjes shpirtërore që Nënë Tereza ruante me Shqipërinë, pavarësisht distancës, barrierave politike dhe viteve të largimit. “Për mua, kjo frazë është emblematike,” deklaroi Bido, duke theksuar se letra nuk është thjesht një kërkesë burokratike, por një dëshmi e dashurisë së sinqertë për vendin e saj të origjinës.
Letra, e shkruar me dorë dhe me një gjuhë të përulur por të vendosur, përfundon sërish në gjuhën shqipe me fjalët:
“Unë do të lutem shumë për ju, Zoti qoftë me ju.”
Ky dokument jo vetëm që përforcon lidhjen shpirtërore të Nënë Terezës me kombin shqiptar, por edhe hedh dritë mbi përpjekjet e saj për të kapërcyer barrierat politike në një nga periudhat më të mbyllura të Shqipërisë moderne. Letra e saj është një testament i heshtur, por i fuqishëm, i atdhedashurisë së një figure universale që, edhe pse jetoi në shërbim të botës, zemrën e kishte në atdhe.
Prezantimi i këtij dokumenti ka ngjallur interes të jashtëzakonshëm si në qarqet akademike, ashtu edhe në publikun e gjerë, duke risjellë në vëmendje një nga momentet më të ndjeshme të historisë së marrëdhënieve të Shqipërisë me një prej bijave të saj më të ndritura.